Όταν πρέπει να πάρουμε αποφάσεις σημαντικές για τη ζωή μας, συχνά αμφιταλαντευόμαστε. Η επιλογή του ατόμου με τον οποίο θα περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας είναι μια από αυτές. Υπάρχει άραγε ασφαλές σημείο αναφοράς όταν επιλέγουμε ερωτικούς συντρόφους; Τα μαθηματικά και η ψυχολογία δίνουν δύο διαφορετικές απαντήσεις.

Πόσα πράγματα πρέπει να δοκιμάσουμε μέχρι να επιλέξουμε αυτό που μας ταιριάζει καλύτερα; Για παράδειγμα, όταν θέλουμε να νοικιάσουμε ή να αγοράσουμε ένα σπίτι, φαντάζομαι ότι θα πρέπει να δούμε αρκετά προκειμένου να μεγιστοποιήσουμε τις πιθανότητες να κάνουμε μια καλή επιλογή. Αλλά και όταν θέλουμε να αγοράσουμε ρούχα, παπούτσια, ένα αμάξι ή οτιδήποτε, πάλι κάνουμε πρώτα μια έρευνα αγοράς.

Είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα και στις επιλογές μας στις διαπροσωπικές, και ειδικότερα τις ερωτικές σχέσεις; Πόσο χρόνο πρέπει να σπαταλήσουμε στις «δοκιμές» προκειμένου να έχουμε καλύτερες πιθανότητες για μια ευτυχισμένη σχέση; Με αλλα λόγια, με πόσα άτομα πρέπει να βγει κανείς ραντεβού προκειμένου να βρει το κατάλληλο;

Ο κανόνας του 37% και οι σχέσεις

Οι μαθηματικοί δίνουν ως απάντηση τον κανόνα του 37%. Ο κανόνας αυτός υποστηρίζει ότι αν έχουμε 100 διαφορετικές επιλογές και πρέπει να αποφασίσουμε για μία, θα πρέπει να δοκιμάσουμε και να απορρίψουμε τις πρώτες 37. Αυτό αφορά γενικά τις επιλογές που κάνουμε.

Ο κανόνας αυτός αποτελεί μια περίοδο βαθμονόμησης κατά την οποία εντοπίζουμε τι λειτουργεί και τι όχι. Από αυτό το 37% που απορρίψαμε, επιλέγουμε και κρατάμε τις καλύτερες πληροφορίες προκειμένου να προχωρήσουμε παρακάτω. Αν κάποια από τις επόμενες επιλογές ξεπεράσει αυτό το σημείο αναφοράς, τότε θα πρέπει να επιμείνουμε σε αυτή την επιλογή προκειμένου να έχουμε το καλύτερο τελικό αποτέλεσμα.

Πάμε να εξηγήσουμε τι σημαίνει αυτό πρακτικά: Ας πούμε, ότι κάποιος είναι ελεύθερος και θέλει να κάνει μια σχέση. Αποφασίζει να πάει σε 10 διαφορετικά ραντεβού σε διάστημα μερικών μηνών. Ακολουθώντας τον κανόνα του 37%, θα πρέπει στα τρία πρώτα ραντεβού να διασκεδάσει, να γελάσει και να πιει μερικά ποτά, αλλά να μην κανονίσει δεύτερο ραντεβού με κανένα από αυτά.

Αυτό το διάστημα (του 37%), το άτομο δεν θα πρέπει να είναι έτοιμο να δεσμευτεί. Αυτό που μας λέει ο κανόνας του 37% είναι ότι το επόμενο καλύτερο ραντεβού που θα έχει θα είναι και το άτομο με το οποίο θα προσπαθήσει να μείνει.

Μπορεί να λειτουργήσει το 37% στην επιλογή ερωτικού συντρόφου;

Το 37% δεν είναι ένα τυχαίο ποσοστό. Ως κανόνας, φαίνεται ότι έχει αποτέλεσμα. Ειδικότερα, όταν πρόκειται για την αγορά πραγμάτων ή τη λήψη αποφάσεων ζωής, είναι ένα μαθηματικά ασφαλές σημείο εκκίνησης. Και αυτό γιατί είναι πραγματικά σοφό το να δοκιμάζουμε πράγματα μέχρι να κατασταλάξουμε σε κάτι. Είναι σαν να κάνουμε έρευνα και να βαθμολογούμε τι έχουμε βρει μέχρι στιγμής.

Μάλλον όμως οι άνθρωποι δεν λειτουργούν ακριβώς έτσι. Στην ψυχολογία, οι άνθρωποι τείνουν είτε να «εξερευνούν» είτε να «εκμεταλλεύονται» περισσότερο. Πολλές φορές, αναρωτιόμαστε αν θα πρέπει να επιλέξουμε μια εγγυημένη νίκη (αυτό που ονομάζουμε εκμετάλλευση) ή αν θα πρέπει να ρισκάρουμε και να ψάξουμε για κάτι άλλο με αμφίβολο αποτέλεσμα (αυτό που ονομάζουμε εξερεύνηση).

Ο βαθμός στον οποίο κάποιος θα εξερευνήσει ή θα εκμεταλλευτεί εξαρτάται από πλήθος παραγόντων, όπως η ηλικία, και συνδέεται με το πόσο περίεργοι ή ριψοκίνδυνοι είμαστε.

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature, το να εξερευνούμε ή να εκμεταλλευόμαστε υπερβολικά μας αφήνει σε μειονεκτική θέση. Από τη μια πλευρά, οι άνθρωποι που εκμεταλλεύονται υπερβολικά μπορεί να κολλήσουν σε μια ρουτίνα, να μην έχουν κίνητρα και να βαριούνται. Από την άλλη πλευρά, οι «υπερεξερευνητές» κινδυνεύουν να μην βιώσουν ποτέ πλήρως κάτι σε βάθος. Οι μελετητές κατέληξαν ότι οι πιο ωφέλιμες συμπεριφορές βρίσκονται γύρω από ένα σημείο ισορροπίας μεταξύ των δύο. 

Το πρόβλημα με τον κανόνα του 37% είναι ότι ο κόσμος των διαπροσωπικών σχέσεων είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί με αυτόν τον τρόπο. Και αυτό γιατί υπάρχουν ασταθείς και ασαφείς μεταβλητές που επηρεάζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Γενικά, έχει όντως νόημα να ζήσεις πολλά διαφορετικά ραντεβού, γνωρίζοντας διαφορετικούς ανθρώπους και προσωπικότητες πριν δεσμευτείς σε έναν. Αλλά ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι το πρώτο ραντεβού δεν θα είναι ο έρωτας της ζωής σου;

Ή ποιος μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι δεν θα επιστρέψεις σε ένα προηγούμενο ραντεβού ή σχέση, συνειδητοποιώντας αργότερα ότι ήταν ο καλύτερος από την αρχή; Και ακόμη, αρκεί ένα μόνο ραντεβού για να καταλάβεις ποιον πραγματικά έχεις απέναντί σου;

Μ. Γκόγκου